روش تعیین حدود آتربرگ
مقدمه:
اصطلاح پلاستيسیته در مورد سيلتها و رسها بكار میرود و بيانگر قابليت لوله شدن و شكل پذيری بدون خرد شدن میباشد. حدود آتربرگ به عنوان درصد رطوبت متناظر با شرايط رفتاری متفاوت سيلتها و رسها تعريف شده است. اگر چه در اصل، شش محدوده توسط آلبرت آتربرگ تعريف گرديده است، در مهندسی ژئوتكنيك اصطلاح حدود آتربرگ تنها به حد روانی (LL) ، حد خميری (PL) و حد انقباض (SL) كه به شرح ذيل تعريف گرديدهاند اطلاق میگردد.
وسایل آزمایش
1- دستگاه حد روانی کاساگرانده
2- شیار کش
3- کاردک
4- گرمکن
5- ترازو با دقت 01/0 گرم
6- دستمال برای پاک کردن کاسه دستگاه
7- شیشه که به عنوان میز کار میباشد
حد رواني :
درصد رطوبت متناظر با تغيير رفتار بين حالتهای روان و خميری سيلت يا رس میباشد. حد روانی به طور قراردادی به عنوان درصد رطوبتی كه در آن يك توده شيار داده شده توسط شياركشی با ابعاد استاندارد، درون دستگاه حد روانی استاندارد در اثر 25 ضربه در طولی معادل 7/12 ميليمتر به هم برسد تعريف گرديده است.
روش آزمایش
نمونه ای از خاک را انتخاب می کنیم ودرصد رطوبت طبیعی آن را تعیین می کنیم سپس حدود 100 گرم خاک را وزن می کنیم وبا اضافه نمودن آب مقطر آن را بهصورت خمیر درمی آوریم.خمیر گل را داخل دستگاه کاساگراند قرار می دهیم وسطح آن را بااسپاتول صاف می کنیم وسپس با استفاده از شیار زن ،شیار ی در وسط خمیر ایجاد می کنیم.پس از ایجاد شیار در داخا گل ، دستگاه را طوری می چرخانیم که سرعت گردانیدن 2دوردر ثانیه باشد. تعداد ضربات لارم برای بسته شدن شیار را یاداشت می کنیم .این عمل را برای مخلوط خاک وآب با درصد های متفاوت آب انجام می دهیم به طوری که تعداد ضربات بسته شدن شیار استاندارد در محدوده 20 تا 40 ضربه به دست آید.در خمرحله مقداری از گل را از داخل دستگاه کاساگراند برداشته و درصد رطوبت آن را مشخس می نماییم.
سپس منحنی روانی یر حسب تعداد ضربه و درصد رطوبت را درروی محورنیمه لگاریتمی به طوری که تعداد ضربه روی محور افقی درمقیاس لگا ریتمی ودرصد رطوبت روی محور عمودی ودرمقیاس حسابی باشد،رسم می نماییم.منحنی بدست آمده منحنی روانی نامیده می شود.ازروی منحنی روانی درصد رطوبت متناظر با 25 ضربه را تعیین می کنیم .این مقدار درصد رطوبت حدروانی خاک(LL) را نشان می دهد.