گزارشکار مشاهده اپیدرم فلس پیاز

 چکیده موضوع:

     ساده ترین راه مشاهده سلول گیاهی مطالعه سلولهای اپیدرم فلس پیازاست که با بزرگنمایی ضعیف به صورت سلول چند وجهی کشیده ای دیده می شود که بطور منظم کنار هم قرارداشته وبهم چسبیده اند چنانچه این اپیدرم را با محلول لوگول مورد مطالعه قراردهیم هسته قابل روئیت است ودرهسته یک یا دو هستک وجود دارد وسیتو پلاسم به غشاء سلولزی چسبیده است قابل روئیت نیست و برای مشاهده آن می توان ازآب نمک 20% استفاده کرد تا غشاء سیتو پلاسمی را مشاهده کنیم .استفاده از آب لوله کشی برای مشاهده سلولهای بشره باعث می شود تصویر واضحی از سلول زیر میکروسکوپ نداشته باشیم.

 مقدمه:

     سلول: تا قرن ها ساختار های سلولی دور از چشم زیست شناسان اولیه بوده است،با اختراع عدسی های بزرگ کننده، دنیای میکروسکوپی هم کشف شد. روبرت هوک، فیزیکدان انگلیسی در سال 1665 با بررسی برش های چوب پنبه در زیر میکروسکوپ، حفره هایی رامشاهده کرد که هر کدام را یک سلول نامید. بعداً یک هلندی به نام آنتونی وان لیون هوک، با میکروسکوپ خود تک سلولی هایی را به صورت زنده در آب مشاهده کرد و آنان را جانوران کوچک نامید. به این ترتیب وی اولین کسی بود که سلول زنده را مشاهده نمود. سالها بعد با مقایسه این دو و بررسی های بیشتر ساختار سلولی معرفی شد.

   هر سلول سه بخش دارد :

1.    پوسته مانند پوششی در اطراف سلول کشیده شده است .

2.    .سیتوپلاسم مایع غلیظی است که تمام سلول را پر می کند .

3.    هسته در داخل سیتوپلاسم قرار دارد،شکل و اندازه ی سلول ها با هم متفاوت است .

   شباهت هاوتفاوتهای سلول :

1.همه ی سلول ها سه بخش اصلی پوسته و هسته و سیتوپلاسم را دارند .

2. همه ی سلول ها رشد می کنند .

3. همه ی سلول ها تقسیم می شوند.

4- سلول هاي گياهي اغلب چند وجهي هستند ولي سلول هاي جانوري كروي هستند.

4- سلول های گیاهی تولید کننده و سلول های جانوری مصرف کننده اند.

6-سلول هاي گياهي داراي ديواره سلولي از جنس سلولز هستند ولي سلول هاي جانوري فاقد ديواره سلولي هستند. 

7 - در اغلب سلول های گیاهی دانه های نشاسته وجود دارد که در سلول های جانوری یافت نمی شود

8- هسته در سلولهای گیاهی در مرکز قرار دارد ولی در سلولهای جانوری  در کنار جداره ها ی سلول قرار دارد.

9 - در سلول‌های گیاهی اندامکی به نام پلاست وجود دارد که در سلول‌های جانوری یافت نمی‌شود. پلاست‌ها مسئول رنگیزه‌های مختلف گیاهی می‌باشند و آنها را به سه گروه کلروپلاست ،کروموپلاست و لوکوپلاست تقسیم می‌کنند.

   بشرهepidermis)):

      بشره خارجی ترین لایه سلولها در بدنه اولیه گیاهان می باشد.واژه اپیدرم از دو کلمه epiبه معنی رو و Derm  به معنی پوست مشتق شده است که در واقع بخش خارجی اعضاء اولیه گیاهان مثل ساقه برگ و همچنین گل میوه بذر را می پوشاند بافت بشره در منطقه کلاهک ریشه وجود ندارد ودر لایه مریستمهای انتهایی هم متمایز نشده اند ولایه خارجی ریشه در مفهوم بشره ریزودرم نامیده می شود.

     بشره در قسمت هوایی گیاهان سبب جلوگیری از تبخیر، حفاظت مکانیکی، تبادلات گازی از درون   روزنه ها و ذخیره آب ومواد متابولیسمی می گردد که نتیجه اعمالی از قبیل فتو سنتز، ترشح وجذب آب را درگیاهان خواهد داشت.سلول های بشره بصورت یک ردیفه ویا چند ردیفه در گیاهان ظاهر می شوند . از طرفی سلولهای بشره گاهی خاصیت سلولهای مریستمی را از خود بروز می دهند و تکثیر پیدا می کنند مثل تشکیل کرکها منشاء سلولهای بشره از خارجی ترین لایه مریستمی انتهای منطقه تونیکا می باشد.در بعضی گیاهان که فاقد رشد ثانویه هستند لایه بشره تا آخر عمر درگیاهان باقی می ماند ودر گیاهان تک لپه چوبی که رشد ثانویه ای علاوه بر سیستم آوندی ندارند،یک نوع پریدرم مخصوص بجای بشره بوجود می آید.در  ریشه وساقه گیاهان بازدانه ودو لپه ایها وتک لپه ای های علفی ، طول عمربشره بستگی به زمان تشکیل پریدرم در این گیاهان دارد . پریدرم معمولا در اولین سال رشد ساقه های چوبی وریشه ها تشکیل می شود.ولی در بسیاری از درختان تا زمانی که ضخامت محورگیاه چندیدن برابر ضخامت ساختمان اولیه نشده باشد پریدرم تشکیل نمی شود ودر چنین گیاهانی رشد اپیدرم از طریق تقسیم مماسی همگام با افزایش حلقه های آوندی ادامه می یابد مثل درخت افرا،که مشاهده شده است هنوز بافت بشره اولیه درآن دیده می شود.ساختمان سلولهای بشره دارای تنوع وسیعی است ودر بین سلولهای مخصوص بشره سلولهای محافظ روزنه ها وزوائد دیگری مثل کرکها و موهای کشنده ریشه دیده می شوند.

مواد و روش کار:

    وسایل مورد نیاز:

1-  لام   2- لامل  3-قطره چکان 4- آب مقطر  5- آب نمک 6-آب لوله کشی  7-لوگول 8- میکروسکوپ        

    رو ش کار :

  برای مشاهده سلول در گیاه چند سلولی از نمونه بشره پیاز استفاده می کنیم در ابتدا پوسته نازک در بین فلسها را که از یک ردیف سلولهای بشره تشکیل شده است جدا نموده تقریبا به اندازه 05/0 سانتیمتروچند نمونه روی لامهای مختلف قرار داده و آن را در چند مرحله مورد آزامایش قرار می دهیم.

    مرحله اول: با قطره چکان یک قطره آب مقطر روی نمونه می ریزیم وبعد لامل را با زاویه 45درجه از لام گرفته و روی نمونه رها می کنیم وآب اضافی اطراف آن را با دستمال می گیریم ودر صورت وجود هوا در نمونه آن را با چند ضربه ملایم خالی می کنیم و زیر میکروسکوپ مورد مطالعه قرار می دهیم. 

    مرحله دوم:درمرحله دوم با قطره چکان یک قطره آب لوله کشی روی نمونه می ریزیم ومورد مطالعه با میکروسکوپ قرار می دهیم.

    مرحله سوم: با قطره چکان یک قطره محلول رنگی لوگول روی نمونه می ریزیم وبا میکروسکوپ مورد مطالعه قرار می دهیم.

   مرحله چهارم :با قطره چکان یک قطره محلول آب نمک 20%  روی نمونه می ریزیم ومورد مطالعه با میکروسکوپ قرار می دهیم.

نتیجه:

 درمطالعه با آب مقطرسلول بخوبی قابل روئیت می شود درمرحله دوم به بخاطر اینکه غلظت املاح آن تقریبا مشابه سیتوپلاسم سلول است تصویر وضوح خوبی نداشته وهیچ کدام از اندامهای درون سلول قابل روئیت نیستند،درمرحله سوم با استفاده ازلوگول تصویر واضح تری ازسلول را خواهیم دید که درآن هسته وداخل آن هستک بخوبی قابل روئیت خواهد بود و در مرحله سوم چون در حالت طبیعی غشاء سیتوپلاسم به دیواره سلول متصل است وبااستفاده ازمحلول آب نمک 20% درصد باعث حالت پلاسمولیزدرسلول شده وغشاء از دیواره جدا شده وقابل روئیت می گردد. 

مشاهده بشره پیاز با آب مقطر

مشاهده بشره پیاز با آب لوله کش

مشاهده سلول با محلول لوگول

مشاهده سلول های بشره پیاز با آب نمک 20%

مشاهده حالت پلاسمولیز

منبع عکس ها

http://genetic-90.blogfa.com