چکیده:
با استفاده از میکروسکوپ نوری مشاهده شد که کرکهای گیاه شمعدانی بصورت یک ردیفی و دارای کرکهای ترشحی ، کرکهای گیاه زیتون وسنجد،سپر مانند، کرکهای گیاه شب بو منشعب یا درخت مانند و کرکهای گیاه برگ بیدی یک ردیفی می باشند.
مقدمه:
کرک :
ضمائم اپیدرمی هستند كه در نتیجه افزایش حجم و طویل شدن سلولهای اپیدرم یا تقسیمات سلولی آن حاصل میشوند. کرکها درتمام اعضاءگیاهی )سطح برگ، میوه، ساقه، تخمدان و پرچمها (ممکن است بوجود آیند و وظایف مختلفی از جمله حفاظت، استحکام ترشح ویاجذب را در گیاهان انجام می دهند.از طرفی کرکها بصورت دائمی درتمام طول عمر گیاهان می توانند باقی بمانند ویا زود از بین بروند، در این مورد کرکهای مقاوم معمولا باقی می مانند ولی بعضی از کرکها ضعیف،عاری از پرو تو پلاست شده ودر وضعیت خشک در روی گیاه باقی می مانند. كركها برحسب نوع ساختار به کرک تك سلولی (Unicellular trichome) و کرک چند سلولی (ulticellular trichome) تقسیم میگردند. هركدام از این دو نوع نیز خود یا سادهاند یا منشعب.
به طور كلی بر حسب شكل، كركها را میتوان چنین دستهبندی نمود:
۱- كرك سوزنی: تك سلولی ساده، مثال: جنس Ficus elastica
۲- كرك یك ردیفی: چند سلولی ساده، مثال: گیاه شمعدانی
۳- كرك خوشهای: چند سلولی منشعب، مثال: جنس Arabidopsis
۴- كرك ستارهای: تك سلولی منشعب، مثال: جنس كیسه كشیش
۵- كرك درخت مانند(مطبق): چندسلولی منشعب، مثال: شب بو
۶- كرك سپر مانند: چند سلولی منشعب بود، مثال: سنجد
۷- كرك چند سلولی كوتاه: مثال جنس سیبزمینی
علاوه بر موارد فوق، كركها را نیز میتوان بر حسب نوع عملكرد آنها به دو گروه زیر تقسیم کرد.
1- كركهای محافظ یا پوششی: از تعرق سریع گیاه جلوگیری به عمل آورده و جلوی تشعشعات مضر آفتاب را میگیرند.
۲- كركهای ترشحی: كه نوك آنها متورم گردیده و معمولاً حاوی اسید فرمیك یا اسید سیتریك، اسانسها و روغنهای فرار میباشند.
مواد وروش کار :
وسایل لازم:
میکروسکوپ 2- لام 3- لامل 4- قطره چکان 5- لوگول 6-تیغ 7- ( برگ یا ساقه) زیتون ، شمعدانی ، شب بو، سنجد و برگ بیدی
روش کار: ابتدا اپیدرم برگ یا ساقه گیاه مورد نظر را با برش عرضی جدا نموده یا می توانیم با لبه تیغ بخشی از کرکها را ازسطح برگ یا ساقه بتراشیم بعد نمونه ها را روی لام قرار می دهیم وباقطره چکان یک قطره آب مقطر روی آن می ریزیم و لامل راروی آن قرار می دهیم وزیر میکروسکوپ مطالعه می کنیم.
نتیجه:
کرک شمعدانی (یک ردیفی) و دارای کرک ترشحی
کرک زیتون (سپر مانند)
کرک شب بو (درخت مانند- منشعب مطبق )
کرک سنجد (سپر مانند)
برای مشاهده عکسها در اندازه واقعی روی آنها راست کلیک کرده و گزینه view Image کلیک کنید.